Ochrona tajemnicy korespondencji przysługuje zarówno osobom fizycznym, jak i prawnym. Co grozi za jej naruszenie? I w jaki sposób zainteresowani mogą dochodzić swoich praw?
Wolność i ochrona korespondencji jest zagwarantowana w naszym kraju przez Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 29: „Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony”. Dodatkowo warto też pamiętać o Ustawie z dnia 12 czerwca 2003 roku Prawo Pocztowe. Co prawda ten akt nie definiuje pojęcia „tajemnica pocztowa”, niemniej jednak termin ten odnosi się do informacji, które to są przekazywane w przesyłkach podmiotów korzystających z usług pocztowych. Niestety, wciąż stosunkowo niewielka grupa osób wie, w jaki sposób dochodzić swoich praw w tym zakresie.
Co znaczy „naruszać tajemnicę pocztową”?
W tej kwestii w Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z dnia 24 września 2010 roku (sygn. akt IV CSK 87/10). I tak, zgodnie z zaprezentowanym przez niego stanowiskiem, o naruszeniu tajemnicy pocztowej nie można mówić tylko wówczas, gdy osoba do tego niepowołana zapoznaje się z treścią korespondencji. Co prawda, takie zdarzenia mają miejsce najczęściej, niemniej jednak Sąd stwierdził, że naruszenie tajemnicy pocztowej może mieć miejsce również wówczas, „gdy w wyniku zagubienia cudzej korespondencji stworzono realne warunki umożliwiające, z dużym stopniem prawdopodobieństwa, zapoznanie się osób trzecich z jej treścią”.
Co z odpowiedzialnością?
Kwestie sankcji wobec pracowników, którzy naruszają tajemnicę korespondencji rozstrzygają przepisy Kodeksu pracy (art. 114 i następne). Zgodnie z nimi, każdy zatrudniony przez operatora pocztowego ponosi odpowiedzialność zarówno materialną, jak i służbową. Trzeba też zwrócić uwagę na Ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, które przewiduje możliwe sankcje za naruszenie tajemnicy bankowej. Te, co trzeba podkreślić, są stosunkowo surowe – osoba naruszająca tajemnicę pocztową podlega karze do 1 mln złotych oraz pozbawienia wolności do lat 3.
Wyjątki od zasady
Warto wskazać, że naruszanie tajemnicy pocztowej nie jest wykluczone przez ustawodawcę. W tym przypadku mowa jednak o pewnych wyjątkowych sytuacjach. Ustawa Prawo Pocztowe przewiduje, że istnieje możliwość otwarcia przesyłki niedoręczalnej w celu ustalenia jej adresata. Trzeba pamiętać jednak, że otwarcie takiej przesyłki musi być dokonane „w sposób zapewniający jak najmniejsze uszkodzenie jej opakowania”. Ponadto, operator pocztowy może posługiwać się tak zwanymi listami referencyjnymi, które to obejmują dane podmiotów współpracujących z nim.