Ubezwłasnowolnienie, czyli częściowe lub całkowite pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych ma służyć osobom, które nie są w stanie samodzielnie zatroszczyć się o swoje sprawy. Najczęściej dotyczy to osób niepełnosprawnych intelektualnie, choć ubezwłasnowolnione mogą być też osoby, u których stwierdzono zaburzenia psychiczne związane choćby z nadużywaniem alkoholu.
W prawie odróżnia się ubezwłasnowolnienie całkowite od częściowego. O tym pierwszym, zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego mowa wówczas, gdy osoba „wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem”. Inaczej, gdy mowa o ubezwłasnowolnieniu częściowym. To ma miejsce wtedy, gdy stan osoby „nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw”. Trzeba przy tym wiedzieć, że zawsze podstawą ubezwłasnowolnienia musi być wyłącznie dobro osoby, której dotyczyć ma proces.
Kto i gdzie składa stosowny wniosek?
Aby ubezwłasnowolnić daną osobę, konieczne jest założenie sprawy w sądzie. Właściwy jest przy tym Sąd Okręgowy miejsca zamieszkania tej osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. Trzeba przy tym pamiętać, że nie każdy może wnioskować o wydanie takiego orzeczenia. Otóż, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wśród uprawnionych wymienić można krewnych w linii prostej, małżonka i przedstawiciela ustawowego. Osoby, które nie należą do kręgu osób uprawnionych, zaś dostrzegają konieczność ubezwłasnowolnienia kogoś mogą działać w ograniczonym zakresie. Mowa tu o złożeniu wniosku do prokuratora o wszczęcie takiego postępowania.
Co z czasem?
Z punktu widzenia osób zainteresowanych istotny powinien być fakt, że orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu nie może nastąpić na czas określony. W każdym przypadku stosowna decyzja obowiązuje aż do momentu jej uchylenia. Oznacza to jednocześnie, że sąd może zmienić treść postanowienia. Ma to miejsce w takich sytuacjach, w których dochodzi do poprawy stanu psychicznego osoby ubezwłasnowolnionej. Wówczas też jest możliwe choćby zmienienie ubezwłasnowolnienia całkowitego na częściowe.
Obowiązki opiekuna
Niezależnie od tego, czy mowa o ubezwłasnowolnieniu częściowym czy całkowitym, w każdym przypadku opiekun ma pewne obowiązki. Przede wszystkim musi on zadbać o to, aby osoba ubezwłasnowolniona miała środki do życia i zapewnioną opiekę lekarską. Na jego barkach spoczywa również obowiązek zadbania o to, aby ubezwłasnowolniony nie szkodził sam sobie i nie stwarzał zagrożenia dla innych osób. Opiekun może również wystąpić o odpowiednie świadczenia dla osoby, którą się opiekuje, może starać się o umieszczenie jej – w razie konieczności – w odpowiedniej placówce, choćby domu pomocy społecznej. Co więcej, jest on uprawniony do zarządzania majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej.
Nie wiesz, jak napisać wniosek o ubezwłasnowolnienie? Zapraszamy po poradę: http://adwokatgb.pl/