Posiadanie nawet niewielkiej ilości narkotyków na własny użytek jest przestępstwem, które ścigane jest z urzędu. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Jakie?
Co do zasady nawet posiadanie niewielkiej ilości narkotyków może skutkować pociągnięciem posiadacza do odpowiedzialności karnej. Zgodnie bowiem z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku „kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Ich katalog jest zamknięty. O jakich wyjątkach mowa?
- Posiadanie śladowej ilości narkotyku. W tym wypadku odwołać należy się do orzecznictwa sądów. Przeważa pogląd, zgodnie z którym posiadanie śladowej ilości nie stanowi przestępstwa. Warto przy tym dodać, że chodzi o taką ilość, która nie może wywołać skutku odurzającego, np. osad po marihuanie. Taka sytuacja dotyczy również posiadania niewielkiej ilości narkotyków na władny użytek.
- Gdy narkotyk posiada osoba nieletnia. Odpowiedzialność karną za posiadanie narkotyków może ponosić wyłącznie osoba, która ukończyła 17 lat. Jeżeli z narkotykami została zatrzymana osoba, która nie ukończyła 17 lat, to nie będzie ona odpowiadała za przestępstwo, choć nie uniknie odpowiedzialności. Sprawa toczyć będzie się przed sądem rodzinnym, zaś za posiadanie narkotyków osobie niepełnoletniej grozi wymierzenie środków wychowawczych, w tym choćby nadzór kuratora czy umieszczenie w zakładzie poprawczym.
- Nieumyślne posiadanie narkotyku. Przestępstwa nie popełnia również osoba, która jest nieświadoma tego, że posiada narkotyk. Zgodnie z przepisami, przestępstwo posiadania narkotyków można popełnić wyłącznie umyślnie.
Przy zaistnieniu jakiejkolwiek z wyżej wymienionych sytuacji nie powinno dojść do wszczęcia postępowania przygotowawczego. W sytuacji jednak, gdyby osobie zatrzymanej został postawiony zarzut popełnienia przestępstwa, to sąd powinien umorzyć postępowanie w tej sprawie. Warto jednak pamiętać, że zdania na temat posiadania narkotyków są bardzo podzielone. Z tego też względu powyżej opisane sytuacje w rzeczywistości mogą być bardziej skomplikowane.