Istota umowy agencyjnej polega na tym, że przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się do stałego pośredniczenia w nawiązywaniu umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy. Co ważne, agent robi to w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej i za swoją działalność otrzymuje wynagrodzenie.
Podmiotami umowy agencyjnej mogą być wyłącznie osoby prowadzące działalność gospodarczą. Ten punkt odróżnia ją od innych umów. Gdy bowiem jedną ze stron umowy jest podmiot nieprofesjonalny, to umowa taka jest nazywana umową nienazwaną. W tym wypadku obie strony mają też określone obowiązki i prawa. Kiedy i na jakich warunkach można zawrzeć taką umowę? W jaki sposób ją wypowiedzieć?
Określenie wynagrodzenia
Strony powinny określić sposób wynagradzania agenta. W sytuacji jednak, gdy punkt ten nie został ustalony, to przyjmuje się, że agentowi przysługuje prowizja. Jest to wynagrodzenie, którego wysokość zależy wyłącznie od ilości lub wartości umów, które zostały zawarte. W interesie agenta jest ustalenie wysokości prowizji, jaka przysługuje mu za każdą podpisaną umowę, w przeciwnym razie należy mu się ona w wysokości przyjętej zwyczajowo.
Obowiązki stron
O ile zadanie agenta polega na zdobywaniu klientów i podpisywaniu z nimi umów (za to otrzymuje on wynagrodzenie), to swoją pulę obowiązków ma również dający zlecenie. Zgodnie z art. 7602 Kodeksu cywilnego jest on zobowiązany przekazać wszelkie dokumenty i informacje, które są potrzebne agentowi do prawidłowego wykonania umowy. Ponadto, powinien on zawsze zawiadamiać agenta o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy, przy której to agent pośredniczył.
Rozwiązanie umowy
Umowa agencyjna zawierana jest pomiędzy zainteresowanymi podmiotami. W zależności od tego, jakie ustalenia zostały poczynione, różnie wyglądać może jej rozwiązanie. I tak, gdy umowa została zawarta na czas nieokreślony, to może zostać wypowiedziana:
- na miesiąc naprzód w pierwszym roku,
- na dwa miesiące naprzód w drugim roku,
- na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy.
Warto przy tym pamiętać, że w takiej sytuacji terminy ustawowe mogą być przedłużone. Co więcej, umowa może być wypowiedziana bez zachowania terminów wówczas, gdy jedna ze stron nie wypełniała swoich obowiązków w sposób właściwy.